tıpta referans dışı ne demek?

Tıpta Referans Dışı (Off-Label) Kullanım

Referans dışı kullanım, bir ilacın, onaylanmış endikasyonları, dozajları, uygulama şekilleri veya hasta grupları dışında kullanılmasıdır. Yani, bir ilaç ruhsatında belirtilenin dışında bir amaç için kullanıldığında bu durum ortaya çıkar.

Bu durum, ilacın farklı bir hastalıkta etkili olabileceği, farklı bir dozda daha iyi sonuç verebileceği veya farklı bir hasta grubunda (örneğin, çocuklar veya hamile kadınlar) faydalı olabileceği durumlarda ortaya çıkabilir. Ancak, bu kullanımlar genellikle ilaç firması tarafından resmi olarak onaylanmamıştır ve bu nedenle klinik araştırmalarla desteklenmeyebilir.

Nedenleri:

• Alternatif tedavi seçeneklerinin sınırlı olması: Özellikle nadir hastalıklar veya tedaviye dirençli durumlar söz konusu olduğunda, referans dışı kullanım bir seçenek olabilir.
• İlaç geliştirme sürecinin uzun ve maliyetli olması: Bir ilacın her olası kullanım için onay alması zaman ve kaynak gerektirdiğinden, bazı durumlarda hekimler mevcut ilaçları referans dışı olarak kullanmayı tercih edebilir.
• Yeni bilimsel kanıtlar: Zamanla, bir ilacın farklı bir hastalık veya durum için etkili olduğuna dair yeni bilimsel kanıtlar ortaya çıkabilir.
• Maliyet etkinliği: Bazen daha ucuz ve erişilebilir bir ilaç, aynı durumu tedavi etmek için referans dışı olarak kullanılabilir.

Önemli Hususlar:

• Hekim Sorumluluğu: Referans dışı kullanım kararı, hekimin sorumluluğundadır. Hekim, hastayı ilacın potansiyel riskleri ve faydaları hakkında bilgilendirmeli ve hastanın onayını almalıdır.
• Bilimsel Kanıt: Referans dışı kullanımın bilimsel kanıtlarla desteklenmesi önemlidir. Hekim, ilgili literatürü değerlendirmeli ve kullanım kararını buna göre vermelidir.
• Yasal ve Etik Boyut: Referans dışı kullanımın yasal ve etik boyutları da dikkate alınmalıdır. Ülkeden ülkeye farklılıklar olabilir.
• İlaç Firması Sorumluluğu: İlaç firmaları, referans dışı kullanımlar için yasal olarak sorumlu tutulabilirler.

Örnekler:

• Metformin'in%20Tip%202%20diyabet%20dışında%20kullanılması (Örneğin, polikistik over sendromu tedavisinde kullanılması).
• Antidepresanların%20kronik%20ağrı%20tedavisinde%20kullanılması.
• Bazı%20kemoterapi%20ilaçlarının%20romatolojik%20hastalıklarda%20kullanılması.

Uyarı: Bu bilgiler sadece genel bir bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Herhangi bir sağlık sorununuz için mutlaka bir hekime danışın.